Πως η Ασία γίνεται σιγά σιγά Ευρώπη, από το Πεκίνο στην Αγία Πετρούπολη με τρένο… Μέρος Δ΄ Ρωσία (video)

Από το Νοβοσιμπίρσκ ξεκινήσαμε για το πιο μεγάλο σε διάρκεια ταξίδι πάνω στη γραμμή του Υπερσιβηρικού, με προορισμό το Αικατερίνμπουργκ.

Εκεί βρεθήκαμε στην ίδια κουκέτα με την Ταμίλα από το Βλαδιβοστόκ και την Τατιάνα από τον Αρχάγγελο, λιμάνι στον βόρειο παγωμένο ωκεανό, συνταξιούχες που κάνανε διακοπές. Και οι δυο δεν ήξεραν λέξη αγγλικά όμως είχαν τόσο διάθεση να μάθουν για μας που χρησιμοποιώντας τον αυτόματο μεταφραστή από το διαδίκτυο αρχίσαμε να επικοινωνούμε. Η εφαρμογή λειτουργούσε μόνο όταν υπήρχε σύνδεση αλλά επειδή η Σιβηρία είναι αχανής, το σήμα χανόταν στις διαδρομές και ερχόταν μόνο όταν πλησιάζαμε σε πόλη. Αυτό άφηνε κάποιες ερωτήσεις αναπάντητες, δημιουργούσε μια ευχάριστη αναμονή και ήταν πολύ διασκεδαστικό. Το πρωί που έπρεπε να σηκωθούμε στις 4.00 για να κατεβούμε στο σταθμό, αυτές, αν και συνέχιζαν  το ταξίδι τους, ξύπνησαν μαζί μας, μας βοήθησαν να μαζέψουμε τα πράγματά μας και μας έδωσαν ένα κουτί με σοκολατάκια,  ένα κουτί τοπικό τσάι με κλαδιά δέντρων από δάση της Σιβηρίας και αναμνηστικά μαγνητάκια και μενταγιόν δίνοντάς μας εγκάρδια ανοιχτή πρόσκληση να μας φιλοξενήσουν στα σπίτια τους όποτε μας φέρει ο δρόμος.

Αικατερίνμπουργκ

Το Αικατερίνμπουργκ η 4η σε πληθυσμό πόλη της Ρωσίας, είναι πρωτεύουσα της περιοχής των Ουραλίων και μια πόλη γεμάτη ιστορία. Πήρε το όνομά της από την Αγία Αικατερίνη και την Μεγάλη Αικατερίνη, σύζυγο του Μεγάλου Πέτρου, γνωστή για την ισχυρή προσωπικότητά της και τους πολλούς εραστές της. Στο Αικατερίνμπουργκ παίχτηκε η τελευταία πράξη του δράματος, συνέπεια της Οκτωβριανής επανάστασης, όπου στις 17 Ιουλίου του 1918 ο Τσάρος Νικόλαος ο Β΄και η οικογένειά του δολοφονήθηκαν σε ένα σπίτι. Η πόλη μετονομάστηκε σε Σβερντλόφσκ το 1924 εις μνήμην του σοβιετικού ηγέτη Γιάκοβ Σβερντλόφ, δεξί χέρι του Λένιν. Παρόλες τις φήμες, η ιστορική έρευνα αποκάλυψε ότι  ο Λένιν δεν εμπλέκεται στη δολοφονία της τσαρικής οικογένειας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τσάρος ήταν ο πρώτος που εκτελέστηκε με σφαίρες στο κεφάλι και το στήθος ενώ τελευταίες πέθαναν οι κόρες καθώς τα διαμάντια που φορούσαν μέσα στα ρούχα τους, εμπόδιζαν τις σφαίρες να διαπεράσουν το σώμα τους! Έτσι τις λόγχισαν με ξιφολόγχη. Το σπίτι αυτό στα χρόνια της σοβιετικής περιόδου λειτούργησε ως Μουσείο του Αθεϊσμού και ο Μπόρις Γέλτσιν, ισχυρός πολιτικός άνδρας της περιοχής και μετέπειτα πρωθυπουργός της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το γκρέμισε και στο συγκεκριμένο σημείο κτίστηκε “ο Ναός πάνω στο Αίμα” που σήμερα αποτελεί το νούμερο ένα αξιοθέατο της πόλης. Ο Νικόλαος ο Β΄ και η οικογένειά του αγιοκατατάχθηκαν από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ως μάρτυρες στις 14 Αυγούστου 2000 και σήμερα τιμώνται ως παθοφόροι.

Μπαίνοντας στην εκκλησία εντυπωσιάστηκα από την υψηλή αισθητική της και το κάλλος της. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε  το γεγονός ότι πλήθος Ρώσων συνέρρεαν να γονατίσουν και να προσκυνήσουν ευλαβικά τις εικόνες της Τσαρικής φαμίλιας.

Κατηφορίζοντας δίπλα στο ποτάμι εξελίσσονταν ένας τοπικός αγώνας αγωνισμάτων δύναμης και ευκινησίας με συμμετοχή  καλογυμνασμένων αθλητών με γεροδεμένα κορμιά. Ένας ιδιαίτερος αγώνας δρόμου με κρίκους γυμναστικής, σχοινιά, δίχτυα ,άλματα και το τουμπάρισμα μια τεράστιας ρόδας τρακτέρ εκτελούνταν με έκρηξη και δυναμισμό από τους αθλητές ενώ  πλήθος κόσμου επευφημούσε και ενθάρρυνε.

Προχωρώντας πιο κάτω στη λεωφόρο Λένιν φτάσαμε σε μια κεντρική πλατεία όπου ξεχώριζε το άγαλμα του Μεγάλου ηγέτη και από κάτω μία πλατφόρμα με πολλές κόκκινες σημαίες με σφυροδρέπανα  όπου οπαδοί του Κομμουνιστικού Κόμματος μοίραζαν φυλλάδια υπό τους ήχους παλιών σοβιετικών εμβατηρίων. Διασχίζοντας τον φαρδύ δρόμο με παλιά τραμ φτάσαμε απέναντι σε έναν  μεγάλο  πεζόδρομο, το σκηνικό άλλαξε ριζικά. Ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο στις αποχρώσεις του χρυσού γεμάτο μαγαζιά με όλες τις δυτικές επώνυμες φίρμες ρούχων, με σουπερμάρκετ υπέρμετρης ποικιλίας και προσφοράς αγαθών τόση που δεν συναντάς εύκολα στην υπόλοιπη Ευρώπη και μου θύμισε την υπερβολή Νεοϋορκέζικων σουπερμάρκετ. Δίπλα σε αυτό μια σειρά καφέ, ταχυφαγείων γεμάτα κόσμο. Εδώ η καρδιά Ρωσίας κτυπά δυτικότροπα, με ανθρώπους να κυκλοφορούν φορώντας την τελευταία λέξη της μόδας, με τρέντι κουρέματα, με τατουάζ μέχρι το λαιμό. Παντού ηχεί ένα απροσδιόριστο  “μπιτ” από τα τελευταία χιτάκια της παγκόσμιας ποπ σκηνής και κράχτες με κιτς στολές μοιράζουν διαφημιστικά φυλλάδια. Πιο κάτω το χάλκινο άγαλμα του Μάικλ Τζάκσον και λίγο πιο πέρα ένα μνημείο για τους Μπιτλς.

Μέσα σε αυτή την παράφορη ζάλη ερεθισμάτων σκέφτομαι πως η Ρωσία που είχα στο νου μου έχει αλλάξει. Η Ρωσία των μεγάλων λογοτεχνών, του Ντοστογιεβσκι,  του Πούσκιν,  του Τολστόι,  του Τσέχωφ, η Ρωσία των σπουδαίων μουσικών, του Τσαϊκόφσκι, του Μουσόργκσκι, του Προκόβιεγφ, του Στραβίνσκι, η Ρωσία του χορού, των Μπολσόι και των Κίροφ, σήμερα “έχει πετάξει λευκή πετσέτα” και είναι παραδομένη  άνευ όρων στην ποπ λαϊκή δυτική κουλτούρα. Η παγκοσμιοποίηση έχει σαρώσει ολοσχερώς μια χώρα που κάποτε αποτελούσε το αντίπαλο δέος, τον άλλο εναλλακτικό πόλο του παγκόσμιου πολιτισμικό στερεώματος.

Καζάν

Στο τρένο για το Καζάν,  πιάσαμε κουβέντα με την Όλγα, μια υπάλληλο σε εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Πιάσαμε κουβέντα, που λέει ο λόγος…Η κοπέλα δεν ήξερε λέξη αγγλικά αλλά ήξερε  να σκιτσάρει καλά και όλη η κουβέντα έγινε ζωγραφίζοντας! Στην εικοσάλεπτη στάση του τρένου για ανεφοδιασμό σε μια επαρχιακή πόλη, μια μικρή ορχήστρα κλασικής μουσικής μαθητών του δημοτικού που παρουσίαζε τη δουλειά της.

Κατόπιν ακολούθησε μια χορωδία εφήβων που τραγουδούσε ποπ μπαλαντες και συνόδευαν το τραγούδι τους με χορευτικές κινήσεις.

Το Καζάν βρίσκεται στη συμβολή του ποταμού Βόλγα και Καζάνσκα και  είναι η πρωτεύουσα του Ταταρστάν.

Οι Τάταροι είναι φύλα μογγολικής – τουρκικής προέλευσης που εγκαταστάθηκαν πέριξ του Βόλγα και των νοτίων Ουραλίων και είναι ως επί τω πλείστον μουσουλμάνοι σουνίτες. Παλαιότερα στη Ρωσία οι Τάταροι ταυτίζονταν με τους  Μογγόλους, από το όνομα Τατά, μία από τις αρχαίες μογγολικές φυλές, από την οποία καταγόταν ο Τζένγκις Χαν. Το 1552 οι Ρώσοι, με ηγέτη τον Ιβάν τον Τρομερό, κατέλαβαν την περιοχή όπου το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού σφαγιάστηκε κι η κουλτούρα των Τατάρων τέθηκε υπό διωγμό. Μετά την επανάσταση του 1905 η κουλτούρα των Τατάρων έγινε αποδεκτή από το ρωσικό κράτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Τάταροι είναι αυτοί που εισήγαγαν στη Ρωσία το εθνικό της όργανο, την μπαλαλάικα.

Η πρώτη αίσθηση περπατώντας στους κεντρικούς δρόμους της είναι ότι η πόλη βρίσκεται σε τροχιά ανοικοδόμησης, ανάπτυξης και επενδύσεων. Πεζοδρομημένοι κεντρικοί δρόμοι, με προσεγμένα εστιατόρια, καφέ και εμπορικά κέντρα γεμάτα κόσμο. Κατάλοιπα από την ταταρική κουλτούρα τα τοπικά πιάτα όπου  το κρέας αλόγου έχει κεντρική θέση στα μενού.

Στολίδι της πόλης θεωρείται το Κρεμλίνο της, που από το 2000 θεωρείται μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.  Κρεμλίνο σημαίνει στα ρώσικα «φρούριο», ή  «κάστρο» και αναφέρεται σε οποιοδήποτε οχυρωμένο κεντρικό σύμπλεγμα στις ιστορικές ρωσικές πόλεις. Η ετυμολογία της λέξης δεν έχει εξακριβωθεί οριστικά. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές όπως για παράδειγμα η σύνδεση της λέξης με την ελληνική λέξη κρημνός. Άλλη ετυμολόγηση υποστηρίζει ότι η λέξη Κρεμλίνο προέρχεται από την Τουρκική λέξη για το φρούριο που είναι Kermen. Το Κρεμλίνο του Καζάν  διαφέρει από τα άλλα γιατί συνυπάρχουν το χριστιανικό και το μουσουλμανικό στοιχείο και ανάμεσα στα άλλα υπάρχουν δύο ιδιαίτερα κτίρια. Ο πύργος Söyembikä είναι κατασκευασμένος σε έξι επίπεδα με  ύψος  58 μέτρα, όπου θρύλος λέει ότι από εκεί αυτοκτόνησε η βασίλισσα του Καζάν, Söyembikä. Η ημερομηνία κατασκευής του πύργου περιβάλλεται από μυστήριο. Αρκετοί μελετητές χρονολογούν την κατασκευή του στη στροφή του 17ου και 18ου αιώνα, όταν οι κλιμακωτοί πύργοι ήταν εξαιρετικά δημοφιλείς στη Ρωσία.

Το Τζαμί του Kul Sharif θεωρείται από τα μεγαλύτερα τζαμιά στη Ρωσία, και στην Ευρώπη εκτός της Κωνσταντινούπολης. Χτίστηκε τον 16ο αιώνα αλλά ανακαινίστηκε πρόσφατα και  τα εγκαίνιά του στις 24 Ιουλίου 2005 σηματοδότησαν την έναρξη των εορτασμών που αφιερώθηκαν στην Χιλιετία του Καζάν. Μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 6.000 πιστούς. Η θέα της πόλης από το Κρεμλίνο είναι εντυπωσιακή αφού το φρούριο είναι σαν τεράστιο μπαλκόνι όπου  οι θαμώνες του ρεμβάζουν πίνοντας καφέ και αγναντεύοντας το ποτάμι, τα μεγαλοπρεπή κτίρια και τις εκκλησίες της.

Ένα άλλο σύμπλεγμα κτιρίων που ξεχωρίζει στο Καζάν είναι «ο Ναός όλων των Θρησκειών». Είχα διαβάσει γι’ αυτό τυχαία στην Ελλάδα σε ένα περιοδικό όπου τον παρουσίαζε σαν ναό του Αντίχριστου και της Πανθρησκείας αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάτι υπόγειο, σκοτεινό και σοβαρό κρύβεται γύρω από την κατασκευή του. Έχοντας μεγάλη περιέργεια να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει με τον συγκεκριμένο ναό, πήραμε ένα αστικό λεωφορείο και πήγαμε στην κωμόπολη Staroye Arakchino καμιά δεκαριά χιλιόμετρα από το Καζάν, εκεί που ο αρχιτέκτονας Ildar Khanov έφτιαξε το ναό βλέποντας στον ύπνο του τον Ιησού να τον προτρέπει να φτιάξει μια στέγη για 16 μεγάλες παγκόσμιες θρησκείες, συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων θρησκειών που δεν έχουν πιστούς πλέον. Μέσα σε αυτό το σύμπλεγμα υπάρχει λοιπόν μέρος χριστιανικό, μουσουλμανικό, εβραϊκό, βουδιστικό, ινδουιστικό ως και πυραμίδες και αιγυπτιακές σφίγγες! Η γενική αίσθηση που μου άφησε ο ναός, ο οποίος δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και αφήνει μια εικόνα προχειρότητας και τσαπατσουλιάς, είναι ότι το όλο εγχείρημα αποτελεί περισσότερο μια κίνηση κάποιων “γραφικών” παρά ένα δημιούργημα συνωμοσίας. Διαβάζοντας περισσότερα έμαθα ότι ο Khanov είναι γνωστός θεραπευτής και  ασχολήθηκε με τη θεραπεία του αλκοολισμού, του εθισμού στα ναρκωτικά και άλλων διαφόρων ασθενειών . Οι πρώην και νυν ασθενείς του τον βοηθούν να συντηρεί και να αναπτύσσει το Ναό είτε με άμεση συμμετοχή στο κατασκευαστικό έργο είτε μέσω χορηγίας.

Μόσχα

Το ότι είχαμε μπει ήδη στην Ευρώπη άρχισε να φαίνεται ποικιλοτρόπως. Το τρένο ήταν σχεδόν καινούργιο, μοντέρνο στους χώρους του και με περισσότερους αυτοματισμούς. Οι επιβάτες που συνταξιδεύαμε από το Καζάν  ήταν καλοντυμένοι, με άλλο αέρα σε σχέση με τους συνταξιδιώτες μας στη Σιβηρία αλλά περισσότερο αποστασιοποιημένοι και ψυχροί. Όταν όμως το τρένο πέρασε πάνω από τον Βόλγα μας έγνεψαν να κοιτάξουμε από το παράθυρο. Προσηλωμένοι όλοι προς τα έξω νιώσαμε δέος και θαυμασμό για αυτό το θρυλικό  ποτάμι-σύμβολο της Ρωσίας, το μεγαλύτερο σε μήκος ποταμό της Ευρώπης, που χωρίζει την Ασία από την Γηραιά ήπειρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Βόλγας και οι παραπόταμοί του σχηματίζουν το ομώνυμο ποτάμιο σύστημα, από τα μεγαλύτερα στη Γη, που διαρρέει μια έκταση 1.350.000 τ.χ. στο πιο πυκνοκατοικημένο τμήμα της Ρωσίας.

Φτάνοντας στη Μόσχα είχα μεγάλη προσμονή να δω πως στα αλήθεια είναι αυτή η πόλη που αποτελεί την αρχή ή το τέλος του Υπερσιβηρικού. Οι πρώτες εικόνες της πόλης από το τρένο δεν βοηθούσαν να νιώσω το μεγαλείο της. Στην αποβίβασή μας στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης  ορμητικά ποτάμια ανθρώπων μπαινόβγαιναν από το εντυπωσιακό κτήριο, αφού η πόλη των  11,5 εκατομμυρίων, που φτάνει 23,5 εκατομμύρια με τα περίχωρα, αποτελεί την καρδιά της «Μητέρας Ρωσίας».Οι σταθμοί των τρένων και ιδιαίτερα του Μετρό, έχουν χαρακτηριστεί ως «τα παλάτια των φτωχών» αφού είναι διακοσμημένοι περίτεχνα και η πολυτέλειά τους ξεπερνά τα όρια κάθε φαντασίας για το τι κάποιος μπορεί να περιμένει από ένα σταθμό.

Περπατώντας στο κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας μια λέξη θα μπορούσε να περιγράψει αυτό που νιώθει ο επισκέπτης. Μεγαλείο. Ένας έντονος αέρας αριστοκρατίας όπου το ρετρό μπερδεύεται αρμονικά με το μοντέρνο, το παλιό με το σύγχρονο κάνουν την Μόσχα να φαντάζει όχι μόνο ως η Μητρόπολη της Ρωσίας αλλά ως Μητρόπολη του Κόσμου. Αυτό το ιδιαίτερο ειδικό βάρος, που το διαθέτουν ελάχιστες πόλεις στον κόσμο, το νιώθεις παντού. Στους τεράστιους δρόμους και τα πεζοδρόμιά της, στα μεγαλοπρεπή της κτήρια που συνεχώς ανακαινίζονται και φωτίζουν την ιστορία του παρελθόντος τους. Η επιβλητική Κόκκινη Πλατεία, ο πολύχρωμος και παιχνιδιάρικος ναός του Αγ. Βασιλείου, σύμβολο της πόλης. Πιο δίπλα το Κρεμλίνο που περιλαμβάνει Ορθόδοξους Ναούς ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ομορφιάς αλλά το πιο δυνατό τους σημείο είναι οι υψηλότατης αισθητικής αγιογραφίες των εσωτερικών χώρων , όπου η βυζαντινή και ρωσική τέχνη αγγίζει την τελειότητα. Παραδίπλα, το λιτό μνημείο του Αγνώστου στρατιώτη, φόρος τιμής για τα εκατομμύρια νεκρών στρατιωτών και αμέσως μετά μια ουρά πολλών εκατοντάδων μέτρων που οδηγεί στο Μαυσωλείο του Λένιν. Ένιωσα τρομερή απογοήτευση περιμένοντας 1,5 ώρα στην ουρά και φτάνοντας δίπλα στην είσοδο δεν μπόρεσα να μπω γιατί η ώρα είχε φτάσει 12.00 το μνημείο κλείνει, αφήνοντας με μετέωρο. Βαδίζοντας απογοητευμένος ακριβώς απέναντι, περνώντας έξω από το Θέατρο Μπολσόι, ξαφνιάστηκα βλέποντας δύο χορεύτριες να  λικνίζονται με κινήσεις που θύμιζαν οριεντάλ και χορό μπάρας στριπτίζ  να φωτογραφίζονται με φόντο το θρυλικό θέατρο.

Αυτή η εμβληματική μητρόπολη δεν διαθέτει μόνο σπουδαία μνημεία και κτήρια αλλά σφύζει από ζωή και ενέργεια. Εμπορικά κέντρα GUM και TSUM, δίπλα στην Κόκκινη πλατεία και την οδό Petrovka , σε αφήνουν άφωνο από την πολυτέλεια τους και από υψηλές τιμές που αναγκάζουν τους περισσότερους επισκέπτες να χαζεύουν παρά να ψωνίζουν. Το καφέ Πούσκιν, ένα απολίθωμα της παλιάς αυτοκρατορικής Ρωσίας σε μεταφέρει πίσω στο χρόνο. Το πάρκο Γκόρκι, καταμήκος του ποταμού Μόσκβα, γεμάτο παλμό προσφέρει στιγμές ξενοιασιάς και ξεκούρασης.

Όμως το πιο δυνατό σημείο της Μόσχας είναι οι κάτοικοι της. Κουστουμαρισμένοι και κομψοί γιάπηδες, με αέρα πρωτευουσιάνου, νεαροί με εκκεντρικά και εναλλακτικά ντυσίματα με άποψη και στυλ, γυναίκες και άνδρες με στιβαρά κορμιά και αεράτα ρούχα γεμίζουν τα καφέ, τα εστιατόρια και τα νεανικά κέντρα της πόλης  υψώνοντας το επίπεδο ζωής της πόλης. Δίπλα σε αυτούς, θλιβερές φιγούρες γυναικών με ρόμπες, κεφαλομάντηλα και παντόφλες να επαιτούν και να παραπαίουν   αντιπροσωπεύοντας όσους έμειναν στη σοβιετική περίοδο μη μπορώντας να ακολουθήσουν το τρένο της Νέας Ρωσίας. Δυο κόσμοι μαζί σε μια πόλη που αναζητά το νέο, ακουμπώντας στο παλιό.

 Αγία Πετρούπολη (Λένινγκραντ)

«Με λένε Γιούρι και χαίρομαι που επιλέξατε το σπίτι μου για να επισκεφτείτε την Αγία Πετρούπολη. Θα σας περιμένω έξω από τον σταθμό για να σας μεταφέρω στη γειτονιά μου. Καλή αντάμωση!» Πράγματι πρωί πρωί γύρω στις 6.30 ο Γιούρι ήταν εκεί με το αυτοκίνητο και η εγκαρδιότητά του μας βοήθησε να έχουμε μια καλή πρώτη εντύπωση για την πόλη. Η Αγία Πετρούπολη ή πιο σωστά η Πόλη του Αγίου Πέτρου είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ρωσίας με 5 εκατομμύρια κατοίκους. Ιδρύθηκε από τον τσάρο Πέτρο Α΄ το 1703, ήταν το παράθυρο στην Ευρώπη της Ρωσίας και για πολλά χρόνια πριν την Οκτωβριανή επανάσταση ήταν η πρωτεύουσα της Τσαρικής Ρωσίας. Βρίσκεται σε προνομιακό σημείο στο ποταμό Νέβα και τη Βαλτική θάλασσα  και είναι κτισμένη επάνω σε σύμπλεγμα μικρών νησιών, τα οποία χωρίζονται από φυσικά και τεχνητά κανάλια και συγκοινωνούν μεταξύ τους με γέφυρες. Πριν κτιστεί η πόλη η περιοχή ήταν εξαιρετικά ελώδης και κλήθηκαν Γερμανοί μηχανικοί και πολεοδόμοι, οι οποίοι αποξήραναν τους βάλτους και άρχισαν να επεκτείνουν την πόλη στα νησάκια πέριξ του φρουρίου. Λέγεται ότι χρειάσθηκε τόση πέτρα που ο Πέτρος απαγόρευσε την ανέγερση λίθινων κτηρίων σε όλη την επικράτεια, ώστε να έχει επάρκεια υλικού και όλους τους εξειδικευμένους τεχνίτες στη διάθεσή του. Είναι άξιο λόγου να αναφερθεί ότι η πόλη ανοικοδομήθηκε από εκατοντάδες χιλιάδες δουλοπάροικους και Σουηδούς αιχμαλώτους πολέμου  και μάλιστα λέγεται ότι 30.000 από αυτούς πέθαναν από εξάντληση και ελονοσία. Λόγω των καναλιών έχει το προσωνύμιο «Βενετία του βορρά» και οι γέφυρές της που φτάνουν τις 800 δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό σκηνικό που έχει φανατικούς θαυμαστές. Δεν είναι λίγοι που την θεωρούν την ομορφότερη και πιο φινετσάτη πόλη της Ρωσίας. Ο λόγος είναι ότι η πόλη διαθέτει ένα πλήθος κτηρίων όπως παλάτια, εκκλησίες και πολυάριθμα κυβερνητικά κτήρια που αντανακλούν την αίγλη μιας λαμπρής εποχής και ακόμα και σήμερα  αφήνουν την αίσθηση ότι ζεις πίσω στο χρόνο. Γι’ αυτό το λόγο η UNESCO έχει ανακηρύξει ολόκληρο το κέντρο και πολλά προάστιά της ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η Αγ.Πετρούπολη βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με πλούσιες σκανδιναβικές χώρες, γεγονός που ενισχύει αρκετά την τουριστική της κίνηση και την οικονομία της.

Η πόλη ονομαζόταν (και ονομάζεται ακόμα και σήμερα) Λένινγκραντ προς τιμήν του Λένιν. Την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης τα εργατικά συμβούλια (σοβιέτ) της πόλης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επανάσταση του 1905 και  στην Επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917 που οδήγησε στην ανατροπή του πολιτικού σκηνικού σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου «η πολιορκία του Λένινγκαντ» για ενάμιση χρόνο από τους Ναζί έμεινε στην ιστορία για τον ηρωισμό και τον θρίαμβο του Κόκκινου Στρατού αφήνοντας πίσω σχεδόν ένα εκατομμύριο νεκρούς Ρώσους πολίτες.

Πέρα την γενική αίσθηση ότι βρίσκομαι σε ένα ιδιαίτερο τόπο, γεμάτο παλιά αίγλη και σημαντικά ιστορικά συμβάντα η Αγ. Πετρούπολη έχει πολύ αξιόλογα αξιοθέατα όπως ο  Ναός του χυμένου αίματος με τους πολύχρωμους τρούλους.  Εκεί έλαβε χώρα η δολοφονία του Τσάρου Αλεξάνδρου του Β΄ το 1881 από μια σοσιαλιστική οργάνωση και στο ίδιο σημείο η βασιλική οικογένεια μετά έκτισε την εκκλησία, που στα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης λεηλατήθηκε και έχασε τη θρησκευτική της χρήση, αλλά σήμερα είναι από τα διασημότερα αξιοθέατα της.

Όμως το νούμερο ένα αξιοθέατο της πόλης και παγκόσμιος πόλος έλξης είναι το μουσείο Ερμιτάζ. Η λέξη Ερμιτάζ (hermitage) είναι γαλλική, εκ παραφθοράς της ελληνικής λέξης ερημητήριο. Με τον όρο αυτό αποκαλούσαν οι Γάλλοι οποιαδήποτε εξοχική ή απόκεντρη κατοικία κυρίως για  ανάπαυση ή αναψυχή και ο χώρος ήταν κάποτε τα παλαιά Χειμερινά Ανάκτορα στις όχθες του ποταμού Νέβα. Ανάμεσα στα σημαντικά εκθέματα του μουσείου, περιλαμβάνεται η συλλογή έργων δυτικοευρωπαϊκής τέχνης με έργα των  Ντα Βίντσι, Ροντέν, Πικάσο,  Ματίς, Γκογκέν,  Σεζάν,  Μονέ, Ρέμπραντ, Καραβάτζιο και άλλων. Επίσης υπάρχουν εκθέματα από την αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Ρώμη καθώς και μεγάλες συλλογές ειδών κοσμηματοποιίας. Ο συνολικός αριθμός των έργων που ανήκουν στις συλλογές του Ερμιτάζ ξεπερνούν τα 3.000.000, γεγονός που προκαλεί μια αίσθηση χάους και κορεσμού αφού δεν είναι πρακτικά δυνατό κάποιος να δει  ούτε τα μισά εκθέματα αλλά και να βρει το χρόνο να τα απολαύσει κατά τη διάρκεια μίας επίσκεψης. Αν ένας επισκέπτης ξεπεράσει δύο αρνητικά στοιχεία όπως τις ορδές των τουριστικών γκρουπ, που εντυπωσιάζονται περισσότερο με την μπαρόκ αισθητική του παλατιού παρά με τα εκθέματα και τον πολύ κακό φωτισμό των εκθεμάτων, θα μπορέσει να ταξιδέψει σε άλλες εποχές.

Περπατώντας 3 μέρες στην πόλη συνειδητοποίησα ότι χωρίζεται σε δύο μέρη. Το ιστορικό κέντρο με τα περισσότερα αξιοθέατα και πολλά προσεγμένα μαγαζιά που εκτείνεται δίπλα από την οδό Νιέφσκι και τις άλλες πιο λαϊκές γειτονιές όπως το νησί  Βασιλεύσκι όπου σχεδόν δεν υπάρχουν τουρίστες. Εκεί τα περισσότερα κτήρια είναι σοβιετικού τύπου, όπως το κτήριο που μείναμε με έντονη μυρωδιά, μούχλας, υγρασίας δεκαετιών που παραπέμπουν σε ένα απροσδιόριστο παρελθόν. Εκεί όμως συναντάς αυθεντικά στέκια, λιγότερο επιτηδευμένα και βλέπεις την πραγματική καθημερινή ζωή της πόλης. Βολτάροντας στην πόλη παρατήρησα με έκπληξη πολλούς νεαρούς ανεβασμένους στις ταράτσες ψηλών δημόσιων κτηρίων να φωτογραφίζονται σε άκρως επικίνδυνες γωνίες και ρωτώντας έμαθα ότι είναι μόδα των τελευταίων χρόνων. Αξέχαστη εμπειρία ήταν η βόλτα στη Λεωφόρο Νιέφσκι, βράδυ Σαββάτου όπου πολυάριθμα γκρουπ ροκ, ποπ και ρέγκε έδιναν ανοιχτές συναυλίες στο δρόμο με την έντονη συμμετοχή του κόσμου.

Εκεί στη Βαλτική θάλασσα και στην Αγ. Πετρούπολη τελείωσε ένα ταξίδι που άρχισε ένα μήνα πριν, 8.500 χιλιόμετρα μακριά, από το Πεκίνο. Γυρίσαμε πίσω γεμάτοι εικόνες, εμπειρίες και συναισθήματα, πιο πλούσιοι, πιο σοφοί και πιο ήρεμοι. Ικανοποιημένος που μπόρεσα να κινηθώ πάνω στον χάρτη-ιχνογραφία της παιδικής μου ηλικίας, πραγματοποιώντας ένα παιδικό όνειρο και ευγνώμων που είχα την τύχη να γνωρίσω μια τόσο σημαντική γωνιά του πλανήτη. Μέσα στο αεροπλάνο  βλέποντας τις φωτογραφίες του ταξιδιού θυμήθηκα τα λόγια του Αρτέμ από το Ιρκούτσκ της Σιβηρίας. «Βαγγέλη, Θα ξαναπούμε κάποτε;». Ένιωσα αμήχανα, δεν έβγαλα λέξη και του έγνεψα θετικά το κεφάλι γνωρίζοντας ότι μπορεί να μην συμβεί. Σκέφτηκα ότι η ζωή είναι ένα απρόβλεπτο ποτάμι που συνήθως κυλάει μπρος. Δεν πάει όμως μόνο ευθεία αλλά στρίβει. Ίσως σε μια στροφή, δική μου ή δική σου, φίλε Αρτέμ, τα ξαναπούμε.