Travel StoriesΚόσμος

Σκόδρα: Μια όμορφη έκπληξη στη γειτονιά μας

Έφτασα για επαγγελματικούς λόγους εντελώς τυχαία στην βορειοδυτικότερη πόλη της Αλβανίας την Σκόδρα, ανυποψίαστη για το πού πήγαινα. Τις πρώτες δύο μέρες δεν μπορούσα να προσδιορίσω ακριβώς που βρίσκομαι, με βάση το τι έβλεπα και βίωνα γύρω μου.  Είχε κάτι από Ιταλία , από νησιά του Ιονίου, από Τουρκία, από Βαλκάνια και Μέση Ανατολή, από βόρεια Ελλάδα…Όλα μαζί.

Έντονα αισθανόμουν την ιστορικότητα της πόλης και της περιοχής, αφού τα κτίρια, τα γεφύρια , το κάστρο και οι πεζόδρομοι εξέπεμπαν κάτι από το παρελθόν αυτής της πόλης. Οι πεζόδρομοι έσφυζαν από ζωή, τραπεζάκια σε καλοκαιρινό  φόντο, μεσογειακό. Οι προσόψεις των κτηρίων στον κεντρικό πεζόδρομο που διέτρεχε την πόλη, ανακαινισμένες με κονδύλια της Ε.Ε. έκραζαν για τις ιταλικές επιρροές της πόλης, το ίδιο και η εξαιρετική ιταλική κουζίνα στα εστιατόρια της, το κόκκινο κρασί και τα παγωτά.

skodra-5

Το τζαμί καινούριο δέσποζε στο κέντρο της πόλης δίπλα στις καθολικές εκκλησίες και τα ευαγή ιδρύματά τους που έκαναν έντονη την παρουσία τους στην πόλη. Παρακάτω και η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία. Ωστόσο η ενδυμασία δεν ήταν σημείο αυτοπροσδιορισμού των κατοίκων, αφού η ισλαμική μαντήλα δεν ήταν διαδεδομένη στον μουσουλμανικό πληθυσμό.

skodra-3

“Συνηθισμένη η κοινωνία από την εποχή του υπαρκτού σοσιαλισμού δεν μας ενδιαφέρει τι φοράει ο καθένας και παντρευόμαστε ελεύθερα μεταξύ μας. Η θρησκεία δεν είναι κριτήριο γιαυτό. Ο καθένας πιστεύει όπου θέλει, αλλά δεν το δείχνει οπωσδήποτε δημόσια”, μου είπε η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Σκόδρα κ. Μπουσάτι που συζήτησα το θέμα μαζί της. Όντως ήταν εποχή ραμαζανιού, αλλά τίποτα δεν το θύμιζε, εκτός από το κάλεσμα του ιμάμη με τη δύση του ήλιου που χάνονταν στον πολύβουο  πεζόδρομο με τις καφετέριες και τα εστιατόρια.

Μια υπαίθρια σκηνή είχε στηθεί λίγο πιο κάτω και κάποια γκρουπάκια μέταλ μουσικής έπαιξαν για λίγο  για τους περαστικούς. Μια κοινωνία χωρίς ξένους, σχεδόν αποκλειστικά αποτελούμενη από Αλβανούς, καμία πολυπολιτισμικότητα, αν κριτήριο είναι το διαβατήριο, αλλά με ενσωματωμένα στοιχεία πολλών διαφορετικών πολιτισμών. Επιρροές από Ιταλία, Οθωμανούς, Βαλκάνιους, Σλάβους κ.α. Μια νέα κοινωνία σε διαρκή εξέλιξη.

skodra-4

Αν κοίταζες λίγο καλύτερα, θα έβλεπες την παλιά Αλβανία να είναι παρούσα κάθε μέρα στους δρόμους και την νέα μοντέρνα  χώρα να αναδύεται δυναμικά. Η παλιά ψυχορραγεί στα χαλάσματα και τις εξαθλιωμένες πολυκατοικίες σοσιαλιστικής κοπής, στους αγρότες και τις αγρότισσες με παραδοσιακές φορεσιές που πουλάνε στα πεζοδρόμια γάλα χύμα σε πλαστικά μπουκάλια και χόρτα από τον κήπο τους για να τα βγάλουν πέρα, στα σοκάκια  με τα κατοικημένα χαμόσπιτα από τη δεκαετία του 40, στους ήχους της άμαξας με το άλογο που περνούσε μπροστά από το ξενοδοχείο κάθε πρωί κάνοντας μεταφορές , στο μαγαζάκι 2Χ2 τετραγωνικά που είναι στημένο πρόχειρα σε μια εσοχή της αυλής του σπιτιού… Και από την άλλη ξενοδοχειακές μονάδες με  υπηρεσίες άριστες, κοσμογυρισμένα βλέπεις τα αφεντικά τους, αέρας μεσογειακός.

Κανείς δεν αναφέρεται θετικά στο καθεστώς που έπεσε εδώ και 25 χρόνια και όλοι θα συμφωνήσουν πώς ο λαός αυτός ήθελε να πάει μπροστά και κατάφερε να βελτιώσει κατά πολύ τις συνθήκες ζωής του και τις υποδομές μέσα σε σχετικά λίγο χρόνο. Θα καταλάβεις αμέσως την φιλικότητα και την φιλοξενία με την οποία δέχονται τους άλλους. Το άνοιγμα αυτό στον κόσμο γίνεται αβίαστα.

skodra-1

Ο πληθυσμός είναι κατά μέσο όρο πολύ νέος και οι εισρροές συναλλάγματος σίγουρα αποτελεί πηγή επιβίωσης και βελτίωσης των συνθηκών ζωής όσων μένουν πίσω ή επαναπατρίζονται. Στην Ελλάδα έρχονται για διακοπές. Στην Βόρεια Ελλάδα και τα νησία του Ιονίου κυρίως. Βρίσκουν τη χώρα μας πανέμορφη, αλλά διατυπώνουν διακριτικά και μια πικρία για τις δυσκολίες που συνάντησαν οι πατριώτες τους τα πρώτα χρόνια της ματανάστευσή τους στην χώρα μας, κυρίως ότι αφορά τα νομιμοποιητικά χαρτιά, τις βίζες και τον ρατσισμό. Το παραδέχομαι και διαπιστώνω πόσο μεγάλη είναι η επιρροή της συνύπαρξής μας στην χώρα τους. Παντού υποκαταστήματα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας και της θυγατρικής της Τράπεζας Πειραιώς. Στην πρωτεύουσα, τα Τίρανα η Ελλάδα ήταν παρούσα από την αρχιτεκτονική των κτηρίων, τις τράπεζες, τα ελληνικά σουβλάκια, τους καταλόγους γραμμένους και στα ελληνικά μέχρι τους περαστικούς που όταν μας άκουγαν να μιλάμε ελληνικά μας έπιαναν με ασήμαντη  αφορμή την συζήτηση. Κοινωνικότατος, φιλόξενος  λαός.

“Στενοχωριέμαι γιατί όλοι λένε Αλβανός και σκέφτονται μαφία, ναρκωτικά πορνεία και διαφθορά, ενώ πρόκειται για έναν υπέροχο λαό”, λέει με παράπονο η  Καθηγήτρια κ. Μπουσάτι. Και έχει δίκιο.

skodra-6

Η Σκοδρα είναι  ένα από τα αρχαιότερα και ιστορικότερα μέρη της Αλβανίας, καθώς και σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο κοντά στα λιμάνια της Αδριατικής και της Ιταλίας. Μία ώρα δρόμος για την γειτονική χώρα,  το Μαυροβούνιο, όπου πηγαινοέρχονται οι κάτοικοι της Σκόδρας και του Μαυροβουνίου για αναψυχή και ψώνια. Πολλοί νέοι από το Μαυροβούνιο φοιτούν στο Πανεπιστήμιο της Σκόδρα που είναι ονομαστό στην Αλβανία, παρά τις κακές υποδομές και την υποχρηματοδότησή του.

Κοντά στην πόλη βρίσκεται η Λίμνη Σκόδρας, η μεγαλύτερη στα Δυτικά Βαλκάνια που χωρίζει την Αλβανία από το Μαυροβούνιο, ενώ δύο ποτάμια τέμνονται στα δυτικά της πόλης και η θέα από το ιλλυρικό φρούριο Ροζάφα είναι υπέροχη, ειδικά λίγο πριν τη δύση του ήλιου.  Η περιοχή αυτή  προσφέρεται για αναψυχή και σε αυτή καταφεύγουν πολλοί κάτοικοι με ποδήλατα ή με αυτοκίνητο.

Πετρόκτιστα γεφύρια θυμίζουν τα γεφύρια της Ηπείρου και τα παιδιά του Γυμνασίου δεν χάνουν την ευκαιρία για βουτιές.

Η πόλη των 100.000 περίπου κατοίκων βασίζεται τα τελευταία χρόνια και στον τουρισμό. Κυρίως Γερμανοί και Ιταλοί τουρίστες καταφθάνουν οδικώς και ανακαλύπτουν την ενδιαφέρουσα φύση της γύρω περιοχής, την πολύ ορεινή περιοχή προς την μεριά του Μαυροβουνίου και την παραθαλάσσια περιοχή της Αδριατικής.

Μια πραγματικά θετική έκπληξη στην γειτονιά μας.

skodra-7
Μέσω
Φωτογραφίες, Κείμενο: Μαρία Παπαμίχου

Μαρία Παπαμίχου

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Από παιδί κάθε Ιούνη αποχαιρετούσα τους συμμαθητές και νέους φίλους μου και κάθε Σεπτέμβρη βρισκόμουν σε άλλη τάξη, άλλη πόλη, μια δυο φορές σε άλλη χώρα.Έμαθα από νωρίς να αναζητώ τα κοινά με τον περίγυρό μου, ταξίδεψα, βρέθηκα στην αντίπερα όχθη, γνωρίζοντας τη διάκριση ως παιδί μεταναστών με σκούρα μαλλιά στον όχι πάντα φιλόξενο ευρωπαϊκό Βορρά.Εκπαιδεύτηκα έτσι ασυνείδητα στο να παρατηρώ, κάτι που θα μου χρησίμευε αργότερα στην σύντομη ενασχόλησή μου με τη δημοσιογραφία.Σπούδασα τη γλώσσα και την λογοτεχνία μιας ξένης χώρας, τελειώνοντας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το Τμήμα Γερμανικής και Ελληνικής γλώσσας.Η αναφορά μου στο κοινωνικό σύνολο με οδήγησε και πάλι στην Κολωνία της Γερμανίας,όπου απέκτησα ένα διδακτορικό τίτλο στην Κοινωνική Παιδαγωγική με έμφαση στο μεταναστευτικό και τα ΜΜΕ, όταν κανείς σχεδόν δεν ασχολιόταν ακόμη με το θέμα. Διαπολιτισμικότητα, πολιτικές ασύλου και μετανάστευση σε όλες τις εκφάνσεις της , αλλά κυρίως η κοινή συμβίωση ανθρώπων διαφορετικών πολιτισμών είναι τα θέματα που με απασχολούν και που υπηρέτησα ως τώρα στο βαθμό που μπόρεσα. Η γλώσσα ήταν το κύριο όχημά μου σε αυτή την προσπάθεια. Πριν 4 χρόνια βρέθηκα στην πολυτάραχη Μέση Ανατολή, διδάσκοντας σε ένα πολυπολιτισμικό ακαδημαϊκό περιβάλλον, σε μια χώρα που δημιουργήθηκε από πρόσφυγες για τους πρόσφυγες (κυρίως Παλαιστίνιους, Τσερκέζους από τη Ρωσία και τελευταία Ιρακινούς και Σύριους), στην Ιορδανία. Μεγάλη η πρόκληση. Σήμερα διδάσκω σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας.

Σχετικά Άρθρα

Back to top button